Ευρωπαϊκο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου
Γράφει και επιμελείται ο Αλέξης Φουσκαρίνης
Εχουμε να κάνουμε με την κυριότερη Ευρωπαϊκη διοργάνωση ποδοσφαίρου εθνικών ομάδων και διοργανώνεται από την ΟΥΕΦΑ. Διεξάγεται από το 1960 κάθε 4 χρόνια. Από το 1984 και επίσημα από το 1991 διεξάγεται και ευρωπαϊκο πρωτάθλημα γυναικών.
Από το Γάλλο Ανρί Ντελονέ παλιό ποδοσφαιριστή και διαιτητή που τότε εκτελούσε χρέη αναπληρωτή προέδρου της ΦΙΦΑ, ξεκίνησε η ιδέα για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκου πρωταθλήματος εθνικών ομάδων εν έτη 1927.Οι συνθήκες όμως δεν ήταν αρκετά ώριμ
ες αποτρέποντας την δημιουργία του.
Τον Ιούνιο του 1957 αποφάσισαν τα κράτη μέλη της ΟΥΕΦΑ να διοργανώσουν το ήδη αργοπορημένο όπως φάνηκε EURO διότι είχαν ξεκινήσει αντίστοιχες διοργανώσεις σε όλο τον κόσμο. Μερικές από αυτές είναι :Κόπα Αμέρικα, Κόπα Αφρικα, και Κύπελλο Εθνών στην Ασία. Τα πράγματα όμως δεν εξελίχθηκαν ομαλά καθώς μόνο τα 14 από τα 31 μέλη με τις Βρετανικές ομοσπονδίες να προβάλουν στεναρή αντίδραση.
Τελικά η χρυσή τομή βρέθηκε και αποφασίστηκε η πραγματοποίση του θεσμού με την ονομασία «Κύπελλο Εθνών Ανρί Ντελονέ».
Η ονομασία δώθηκε προς τιμήν του εμπνευστή της διοργάνωσης ο οποίος αφού είχε διατελέσει ως γενικός γραμματέας της ΟΥΕΦΑ απεβίωσε 1 χρόνο αργότερα.Στην πρώτη διοργάνωση δήλωσαν συμμετοχή μόνο 17 χώρες. Από τις ηχηρές απουσίες ήταν όλες οι δυνατές ομάδες της Ευρώπης. Ακόμη δεν δήλωσαν συμμετοχή οι 4 Βρετανικές ομοσπονδίες (Αγγλία, Σκωτία, Ουαλία και Β.Ιρλανδία), η παγκόσμια πρωταθλήτρια του 1954 Δ.Γερμανία, η φιναλίστ του Παγκοσμίου Κυπέλλου Σουηδία, η Ιταλία και η Ολλανδία. Η τελική φάση έγινε στη Γαλλία τον Ιούλιο του 1960 με πρώτη νικήτρια του θεσμού τη Σοβιετική Ενωση.
ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ
- Στις δυο πρώτες διοργανώσεις (1960-64) και έπειτα από κλήρωση αγωνίζονταν σε διπλούς αγώνες νοκ-άουτ μέχρι τα ημιτελικά. Ακολουθούσε η τελική φάση στην έδρα μιας από τις 4 χώρες που περιελάμβανε τους δυο ημιτελικούς, το μεγάλο τελικό και τον αγώνα για την 3η θέση.
- Από το 1968 και μετά παρουσιάστηκε το σύστημα ομίλων. Ως το 1976 οι όμιλοι ήταν 8. Οι πρώτοι των ομίλων αγωνίζονταν στα προημιτελικά σε διπλούς αγώνες νοκ-άουτ και μόνο 4 ομάδες έπαιζαν στην τελική φάση. Από το 1980 οι ομάδες της τελικής φάσης έγιναν 8, που προκρίνονταν απο 7 ομίλους ενώ η διοργανώτρια πήγαινε απευθείας στη τελική φάση.
- Από το 1996 και μετά το σύστημα άλλαξε και πάλι με τις ομάδες της τελικής φάσης να γίνονται 16. Το 2000 (Βέλγιο-Ολλανδία) και το 2008 ( Ελβετία-Αυστρία) η τελική φάση ανατέθηκε σε 2 χώρες. Οι 16 ομάδες της τελικής φάσης αγωνίζονταν σε 4 ομίλους. Εν συνεχεία οι 2 πρώτες κάθε ομίλου έπαιζαν στα προημιτελικά με αγώνες νοκ-άουτ ως τον τελικό.
ΠΡΩΤΟΣ ΣΚΟΡΕΡ
Ο πρώτος σκόρερ σε όλες τις διοργανώσεις είναι από το 1984 με 9 γκολ οΜισέλ Πλάτινί. Στην ίδια διοργάνωση μάλιστα αναδείχθηκε και σεπολυτιμότερο παίχτη.
ΤΙΤΛΟΙ
Η Γερμανία είναι η πολυνίκης του θεσμού με 3 κύπελλα (72-80-96). Τα δυο πρώτα τα κατέκτησε ως Δ.Γερμανία. Ακολουθούν η Ισπανία με 2 (64-80) η Γαλλία με 2 (84-2000) και από 1 οι : Σ.Ενωση (60), Ιταλία (68), Τσεχοσλοβακία (76), Ολλανδία (88), Δανία(92) και Ελλάδα το 2004.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
*Ο πρώτος παίχτης που σκόραρε στη διοργάνωση ήταν ο Ιλιν στο 4΄ του αγώνα Σοβιετική Ενωση- Ουγγαρία 3-1.
*Η Σοβιετική Ενωση στις 22 Οκτωβρίου του 1958 υπέστει την πιο βαριά ήττα στην ιστορία με 5-0 από την Αγγλία στο Γουέμπλεϊ.
*Ο ηγέτης της Ισπανίας Φρανσίσκο Φράνκο ζήτησε με αναγγελία του από τους ποδοσφαιριστές της Εθνικής του ομάδας εγγύηση ότι θα κερδίσουν τον κρίσημο αγώνα με τη Σοβιετική Ενωση. Αυτό έφερε έντονους προβληματισμούς με αποτέλεσμα να μην εμφανιστεί καθόλου η ομάδα στο ματς που είχε οριστεί στις 29 Μαϊου του 1960.
*Μετά την κατάκτηση της διοργάνωσης το 1960 από τη Σοβιετική Ενωση ο διευθυντής της Ρεάλ Μαδρίτης Σαντιάγκο Μπερναμπέου πρότεινε σε αρκετούς παίχτες να έρθουν στην ομάδα. Κάτι, που δεν έγινε πράξη λόγω πολιτικών ιδεολογιών.
*Ψευδώνυμα της Σοβιετικής Ενωσης ήταν :κόκκινοι, κόκκινος στρατός, κόκκινη μηχανή.
*Το EURO 1992 πρόκειται για το πρώτο Ευρωπαικό πρωτάθλημα που διεξήχθει μετά την πτώση του τοίχους του Βερολίνου. ( Γερμανία και όχι Δυτική Γερμανία).
*Στο EURO του 1996( Αγγλία) εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το σύστημα του χρυσού γκολ.
*Πρώτη φορά στην ιστορία τους Νορβηγία και Σλοβενία συμμετείχαν στη διοργάνωση το 2000 που έγινε σε Βέλγιο και Ολλανδία.
*Στο EURO 2008 σε Αυστρία και Ελβετία μετείχαν για πρώτη φορά Ουκρανία και Πολωνία.
*Το λογότυπο της διοργάνωσης δημιουργήθηκε απο την αγγλική εταιρία English and pocket και παρουσιάστηκε το 2005 εμπνευσμένο από τοπία Αυστρίας και Ελβετίας.
*Μασκότ ήταν οι Τριξ και Φλιξ. Τα ονόματα τους επιλέχθηκαν από ψηφοφορία του κόσμου ανάμεσα σε Φλιτζ και Μπλιτζ , Ζαγκι και Ζιγκι.
ΤΕΛΙΚΟΙ
Ημερομηνία |
Πόλη |
Αντίπαλοι |
Σκορ |
Διαιτητής |
Θεατές |
2–1 (παράταση) |
Άρθουρ Έλις |
17.966 |
|||
2–1 |
Άρθουρ Χόλλαντ |
79.115 |
|||
1–1 (παράταση) |
Γκότφριντ Ντινστ |
80.000 |
|||
3–0 |
Φέρντιναντ Μάρσαλ |
45.000 |
|||
Σέρτζιο Γκονέλα |
40.000 |
||||
2–1 |
Νικολάε Ραϊνέα |
47.864 |
|||
2–0 |
Βόιτσεκ Κριστόφ |
47.368 |
|||
2–0 |
Μισέλ Βοτρό |
72.308 |
|||
2–0 |
Μπρούνο Γκάλερ |
37.800 |
|||
Πιερλουίτζι Παϊρέτο |
76.700 |
||||
Άντερς Φρισκ |
50.000 |
||||
1–0 |
Μάρκους Μερκ |
62.865 |
|||
1–0 |
Ρομπέρτο Ροζέτι |
51.428 |
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΣΚΟΡΕΡ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ
Έτος |
Ποδοσφαιριστής |
Γκολ |
1960 |
Μίλαν Γκάλιτς
Ντράζεν Γιέρκοβιτς |
2 |
1964 |
Φέρεντς Μπένε
Ντέστσο Νόβακ |
2 |
1968 |
Β. Μούσεμιτς |
3 |
1972 |
5 |
|
1976 |
4 |
|
1980 |
3 |
|
1984 |
9 |
|
1988 |
5 |
|
1992 |
Τόμας Μπρολίν |
3 |
1996 |
5 |
|
2000 |
Σάβο Μιλόσεβιτς |
5 |
2004 |
5 |
|
2008 |
4 |
Το φετινό EURO θα υποδεχθούν Πολωνία και Ουκρανία με την Εθνική μας ομάδα να δίνει το παρόν έχοντας νέο υλικό και πολλές φιλοδοξίες σε μια ακόμα διοργάνωση. Καλή επιτυχία!